Z podatku VAT zwolnieni są drobni przedsiębiorcy, których obroty nie przekraczają w skali roku 150 000,00 zł. Jest to tzw. zwolnienie podmiotowe. (Reguluje to  art. 113 ust. 1 ustawy o VAT) W konsekwencji przedsiębiorcy ci, dokonując sprzedaży swoich produktów lub usług – nie doliczają do ceny ostatecznej VAT-u, ale nie mogą również odliczyć sobie podatku VAT od wydatków realizowanych w ramach działalności, które stanowią koszty prowadzenia firmy.

Należy również pamiętać, iż zwolnienie z podatku od towarów i usług nie eliminuje obowiązku rejestrowania swojej sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej. Przedsiębiorca musi ją wprowadzić, gdy wysokość jego obrotów z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej przekroczy 20 000,00 złotych.

Istnieją pewne czynności, które nie mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego VAT. (Aczkolwiek ich dokonanie – nie powoduje utraty do zwolnienia w ramach innych czynności, musi jedynie uwzględnić podatek VAT dla tej określonej czynności) Rzecz dotyczy:

• importu towarów i usług,
• wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,
• dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca,

Istnieje też grupa wykluczeń, gdzie z chwilą wykonania danej czynności dany przedsiębiorca traci możliwość korzystania ze zwolnienia z podatku VAT (lecz w tym przypadku w stosunku do całej sprzedaży) Sytuacja ta dotyczy podmiotów:

• dokonujących dostaw wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których lista zawarta jest w załączniku do rozporządzenia w sprawie faktur,
• dokonujących dostaw towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem: energii elektrycznej i wyrobów tytoniowych w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym,
• dokonujących dostaw nowych środków transportu, terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę,
• świadczących usługi prawnicze, usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie,
• oraz nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju,

Prócz zwolnień podmiotowych, funkcjonują również zwolnienia przedmiotowe. Lista produktów i usług zwolnionych od VAT jest bardzo długa i dostępna w całości w treści ustawy o podatku od towarów i usług. Poniżej kilka przykładowych usług zwolnionych z VAT:

• dostawa produktów rolnych przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie przez niego usług rolniczych,
• dostawa ludzkich organów i mleka kobiecego, krwi i osocza,
• czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych,
• sprawowanie opieki nad dziećmi w wieku do 3 lat,
• świadczenie usług przez techników dentystycznych w ramach wykonywania ich zawodu,
• usługi pocztowe oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną,
• usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane przez zakłady opieki zdrowotnej

PS: Na etapie ubiegania się o dotacje (bez względu czy chodzi tu o dofinansowanie z PUP czy dotacje Unijną), należy jasno określić czy uruchamiany podmiot będzie stanowił płatnika podatku VAT, a w przypadku korzystania ze zwolnienia – uzasadnić na jakiej podstawie prawnej będzie się ono odbywało.

źródło: Dz. U. 2004 Nr 54 poz. 535